Beğeninin alabildiğine kişisel olduğuna dair inancımı koruyorum ama yıl sonu listeleri o yıl içinde kaçırdıklarımızı birbirimize hatırlattıkları için ve bizi etkileyen filmler üzerine yeniden düşünüp onları bir daha -bu defa belki beraberce - zihnimizde kurma fırsatını bize verdikleri için oldukça işlevseller bence. Birbirimizin listeleri üzerinden yalandan itişip kakışmanın eğlencesi de cabası... Yoksa sizler de artık biliyorsunuz ki filmlere iyi ve kötünün ötesinde bakmaya çalışıyorum: Filmlerin beni zihnimde daha önce ulaşamadığım alanlara taşıma kabiliyetleriyle ve yeni bağlar, yeni kavramlar, perspektifler ve evrenler yaratma güçleriyle ilgileniyorum.
Bir filmin doğal mekanının izleyici zihni olmasının ve her filmin her izleyicisinin o filmi her izlediğinde filmi zihninde yeniden kuruyor olmasının tabii sonucu olarak filmler tekrar tekrar yorumlanabilir birer sanat eseri. Filmlerin - özellikle iyi filmlerin- sanat eserleri olduğunun ayırdında olmayıp, filmleri yönetmenlerin biz fanilerin üstüne attığı ve sinematik kaslarımız (! - hatta haşa zekamız!) nispetinde çözebildiğimiz bulmacalar olarak konumlamanın korkunç sonuçlarından biri olarak oluşturulan izleyiciler arası hiyerarşiye şiddetle karşıyım. Hepimiz izleyiciyiz ve sinema kendi evrenini yaratmak için tüm malzemeyi izleyicisine sunabilen, çok kanaldan aynı anda seslenebilen müthiş düşünme alanı - bir felsefe ve sanat alanı.
Biz burada yukarıdaki ürkütücü perspektiften alabildiğine uzakta duralım; gene iyinin kötünün ötesine uzanıp birbirimizi eşitler olarak beslemeye ve filmleri tekrar tekrar zihnimizde kurmaya devam edelim. Bu listemi de bir yeniden beraber düşünme zemini oluşturma çabası olarak görmeniz beni çok mutlu eder.
Şimdi, 2021’de vizyonda, festivaller ile film günlerinde ve Türkiye ilk gösterimlerinde izlediğim filmler arasından benim için en iyi yirmisini* bugün oturdum, seçtim, sıraladım… Bu listeyi yarın yapsam biliyorum ki aynı yirmi filmi seçmeyeceğim, seçtiklerimin sırası da mutlaka farklı olacak. Hatta bir itiraf; listemde birinci ile ikinci filmin yerini son anda değiştirdim.
Listenin sonuna sizi tartışma sayfasına taşıyacak bir bağlantı adresi koydum; illa 20 tane olmasına gerek yok ama belki bu yıla bakınca hatırlayacağınız üç ya da beş filminizi orada benimle paylaşırsınız veya benim listem - ve/veya içerdiği filmler - ile ilgili yorum yapmak istersiniz. Beğendiklerinizi bana, beğenmediklerinizi filmin yönetmenine...
Fırsatını bulmuşken herkese iyi yıllar dilerim. Motivasyonumu sürdürebilmem konusunda verdiğiniz bunca destek için inanın minnettarım. 2022 yılında hepimize daha adil, daha özgür ve daha eşitlikçi bir dünya diliyorum.
*21 aslında çünkü Bir Daha Kar Yağmayacak’ı unutmuşum. Onu buçuklu olarak araya kaynattım.
20 - Hayatımın Son Günü - She Dies Tomorrow (2020)
Yönetmen: Amy Seimetz
ABD yapımı
Bağımsız Ruh Ödülleri - En İyi Sinematografi (Aday)
Katalonya Fantastik Film Festivali - En İyi Film (Aday)
19 - Possessor: Sahip -Possessor (2020)
Yönetmen: Brandon Cronenberg
Kanada, Birleşik Krallık, ABD, Avustralya yapımı
Sitges - Katalonya Fantastik Film Festivali - En İyi Film ve En İyi Yönetmen
Monster Fest - En İyi Film ve En İyi Yönetmen
Vancouver Film Eleştirmenleri Birliği Ödülleri - En İyi Film (Ulusal) ve En İyi Yardımcı Oyuncu
18 - Karanlık Kız - The Lost Daughter (2021)
Yönetmen: Maggie Gyllenhaal
Yunanistan, ABD ortak yapımı
Venedik Film Festivali - En İyi Senaryo, Altın Ayı (aday)
Gotham Ödülleri - En İyi Film ve En İyi Senaryo ve En İyi Kadın Oyuncu
New York Film Eleştirmenleri Birliği Ödülleri - En İyi İlk Film
17 - Gerçek Kahraman - Free guy (2021)
Yönetmen: Shawn Levy
ABD, Kanada ortak yapımı
People’s Choice ABD - En İyi Erkek Oyuncu (Ryan Reynolds - Aday)
Hollywood Film Eleştirmenleri Birliği - En İyi Komedi Filmi (Aday)
Las Vegas Film Eleştirmenleri Birliği - En İyi Komedi Filmi (Aday)
16 - Petrov Grip Oldu - Petrovy v Grippe - Petrov's Flu (2021)
Yönetmen: Kirill Serebrennikov
Rusya, Fransa, Almanya, İsviçre ortak yapımı
Cannes Film Festivali - CST Teknisyen Sanatçı Ödülü ve Altın Palmiye (Aday)
San Sabastian Film Festivali - Zabaltegi-Tabakalera Ödülü (Aday)
Lumiere Ödülleri - En İyi Uluslararası Ortakyapım (Aday)
15 - Mad God (2021)
Yönetmen: Phil Tippett
ABD yapımı
Sitges - Katalonya Fantastik Film Festivali - En İyi Görsel Efektler ve Film Kritikleri En İyi Film
Trieste Bilim Kurgu Filmleri Festivali - Yeni Gece Görüşü En İyi Film Ödülü
Fantasia Film Festivali - Çığır Açan Film Seyirci Ödülü
14 - Evrim - Evolution (2021)
Yönetmen: Kornél Mundruczó
Almanya ve Macaristan ortak yapımı
Haifa Film Festivali - En İyi Uluslararası Film (Aday)
13 - 6 Numaralı Kompartıman - Hytti Nro 6 - Compartment No 6 (2021)
Yönetmen: Juho Kuosmanen
Finlandiya, Rusya, Estonya, Almanya ortak yapımı
Cannes Film Festivali - Büyük Ödül ve Ekümenik Jüri Özel Mansiyon
Golden Globes - İngilizce Olmayan En İyi Film (Aday)
Avrupa Film Ödülleri - En İyi Film (Aday)
12 - Orman: Seni Her Yerde Görüyorum - Rengeteg: Mindenhol Látlak - Forest: I See You Everywhere (2021)
Yönetmen: Benedek Fliegauf
Macaristan yapımı
Berlin Film Festivali - Gümüş Ayı En İyi Yardımcı Oyuncu (Lilla Kizlinger)
IndieLisboa Bağımsız Filmler Festivali - En İyi Film Özel Mansiyon
Haifa Film Festivali - En İyi Uluslararası Film (Aday)
11 - Başlangıç - Beginning (2020)
Yönetmen: Dea Kulumbegashvili
Gürcistan, Fransa ortak yapımı
San Sebastian Film Festivali - Altın Denizkabuğu En İyi Film, En İyi Senaryo, En İyi Yönetmen
Toronto Film Festivali - Uluslararası Film Eleştirmenleri Federasyonu Ödülü (FIPRESCI)
Trieste Film Festivali - En İyi Film
10 - Takdim - Introduction (2021)
Yönetmen: Sang-soo Hong
Güney Kore yapımı
Berlin Film Festivali - Gümüş Ayı En İyi Senaryo (2021)
Kore Film Eleştirmenleri Biriliği Ödülü - En İyi Film
Gijon Film Festivali - En İyi Film (Aday)
9 - Köpeğin Pençesi - The Power of the Dog (2021)
Yönetmen: Jane Campion
Birleşik Krallık, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, ABD ortak yapımı
New York Film Eleştirmenleri Birliği Ödülleri - En İyi Yönetmen, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Yardımcı Oyuncu
San Sebastian Film Festivali - En İyi Film
Satellite Ödülleri - Özel Başarı Ödülü
8 - Çirkin Masallar - Favolacce - Bad Tales (2020)
Yönetmenler: Damiano D'Innocenzo ve Fabio D'Innocenzo
İtalya, Avusturya ortak yapımı
Berlin Film Festivali - Gümüş Ayı En İyi Senaryo (2020)
Brüksel Film Festivali - Jüri Ödülü
David di Donatello Ödülleri - En İyi Film
7 - İki Aşığın Ölümü - The Killing of Two Lovers (2020)
Yönetmenler: Robert Machoian
ABD yapımı
Atlanta Film Festivali - En Kurgu Film
Americana Film Festivali - Seyirci Ödülü (Aday)
Sundance Film Festivali - NEXT Yenilikçi Ödülü
6 - Dünyanın En Kötü İnsanı - Verdens Verste Menneske - Worst Person in the World (2021)
Yönetmenler: Joachim Trier
Norveç, Fransa, İsveç, Danimarka ortak yapımı
Cannes Film Festivali - En İyi Kadın Oyuncu, Altın Palmiye (Aday)
New York Film Eleştirmenleri Birliği Ödülleri - Yabancı Dilde En İyi Film
Sevilya Avrupa Film Festivali - İzleyici Ödülü
5 - Susmayan Köpek - The Dog who wouldn't be Quiet - El Perro Que No Calla (2021)
Yönetmenler: Ana Katz
Arjantin yapımı
Seattle Film Festivali - Özel Jüri Ödülü - Ibero-Amerikan Yarışma
Mar Del Plata Ödülleri - Yılın en İyi Latin Amerika Filmi, Yılın En İyi Arjantinli Yönetmeni Ödülü, Argentores En İyi Senaryo Ödülü
Rotterdam Film Festivali - Büyük Perde Ödülü
4.5 - Bir Daha Kar Yağmayacak - Sniegu Juz Nigdy nie bedzie - Never Gonna Snow Again (2020)
Yönetmenler: Malgorzata Szumowska - Michal Englert
Polonya, Almanya, Hollanda ortak yapımı
Venedik Film Festivali - Özel Mansiyon, Altın Aslan (Aday)
Polonya Film Ödülleri - En İyi Sinematografi
Sevilya Film Festivali - En İyi Film (Aday)
4 - Kuzu - Lamb (2021)
Yönetmenler: Valdimar Jóhannsson
İzlanda, İsveç, Polonya ortak yapımı
Cannes Film Festivali - Özgünlük Ödülü (Belirli Bir Bakış)
Avrupa Film Ödülleri - Avrupalı Görsel Efekt Süpervizorü Ödülü
Sitges - Katalonya Fantastik Film Festivali - En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Fantastik Film, Yılın Yükselen Yönetmeni Ödülleri
3 - Elmalar - Apples (2020)
Yönetmenler: Christos Nikou
Yunanistan, Polonya, Avustralya, Slovenya ortak yapımı
Chicago Film Festivali - Gümüş Hugo En İyi Senaryo
Sevilya Film Festvali - Yeni Dalga En İyi Film
Selanik Film Festivali - Uluslararası yarışma En İyi Erkek Oyuncu
2 - Doraibu Mai Kâ - Drive my car (2021)
Yönetmenler: Ryûsuke Hamaguchi
Japonya yapımı
Cannes Film Festivali - En İyi Senaryo, Uluslararası Film Eleştirmenleri Federasyonu Ödülü (FIPRESCI), Ekümenik Jüri Ödülü
Gotham Ödülleri - En İyi Film
New York Film Eleştirmenleri Birliği Ödülleri - İyi İlk Film
1 - Titane (2021)
Yönetmenler: Julia Ducournau
Fransa, Belçika ortak yapımı
Cannes Film Festivali - Altın Palmiye
Kadın Film Eleştirmenleri Birliği Ödülleri - Cesaret Ödülü ve En İyi Film
Toronto Film Festivali - Seyircinin Seçimi Gece Yarısı Çılgınlığı Ödülü
Yazıdan: “Müdanasız, sert, zaman zaman iğrenç, sevilmemekten korkmayan bir film Titane ve seyircisinin türlü aşırılıklarla üstüne üstüne giderek onu konfor alanlarından dışarı sürüyerek ön kabullerinin güvensizlikle yumuşadığı bir alanda tartışmayı seviyor. Julia Ducournau, vejetaryen bir veterinerlik öğrencisi ve onun ailesi üzerinden cinsel olgunlaşma süreçleri ve kadınlık üzerine düşündüğü ilk filmi Raw’da da Titane’da kullandıklarına benzer araçlarla seyircisiyle -en hafif ifadeyle- ilişki kurmaya kalkmıştı. Docournau, iki filmi arasında bir organik bağ kurarak bu ilişkiyi benzerliğin ötesine taşımış… Titane hakındaki yazımın devamı ve filmin kendi sayfası için tıklayınız…”
2021’in En İyi Filmleri tartışma sayfası:
Siz ne Düşünüyorsunuz? Tartışma sayfasına ulaşmak için tıklayınız.
Çok seslilik her zaman daha iyi!
Bonus:
Yılın Çürük Domatesleri
